"Cuộc chiến chống xao nhãng": Vì sao Apple bị cáo buộc đe dọa "nền kinh tế internet" sau khi triển khai một tính năng trên iOS?

Apple hiện đang đối mặt với làn sóng phản đối mạnh mẽ từ các nhà xuất bản và công ty quảng cáo tại Pháp, xoay quanh tính năng "Kiểm soát sự xao nhãng" mới ra mắt trên iPhone. Các tổ chức này lo ngại rằng tính năng này, cho phép người dùng ẩn các yếu tố như quảng cáo hoặc cửa sổ bật lên trên trang web, sẽ làm giảm đáng kể doanh thu quảng cáo trực tuyến – một nguồn thu quan trọng của các nhà xuất bản. Ngoài ra, các nhóm còn chỉ ra rằng việc người dùng có thể loại bỏ nội dung trang báo chí dễ dàng có thể ảnh hưởng đến quyền tự do báo chí, cản trở việc tiếp cận thông tin đa chiều.

Câu chuyện bắt đầu từ một lá thư ngỏ gửi đến CEO Apple, ông Tim Cook, từ một nhóm hiệp hội thương mại Pháp đại diện cho khoảng 800 công ty trong ngành quảng cáo và truyền thông. Trong thư, họ kêu gọi Apple tạm ngừng triển khai tính năng “Kiểm soát sự xao nhãng” (Distraction Control) trên iPhone, được giới thiệu cùng iOS 18 vào mùa thu này. Tính năng này cho phép người dùng Safari ẩn các yếu tố trên trang web như hình ảnh, cửa sổ bật lên hoặc quảng cáo và ghi nhớ các tùy chọn này khi truy cập lại trang, gây lo ngại về ảnh hưởng đến các hoạt động quảng cáo trực tuyến.

Dẫn dắt sự việc là bức thư ngỏ gửi đến CEO Tim Cook của Apple từ các hiệp hội thương mại Pháp, đại diện cho khoảng 800 công ty trong lĩnh vực quảng cáo và truyền thông. Họ đề nghị Apple tạm ngừng triển khai tính năng "Kiểm soát sự xao nhãng" (Distraction Control) trên iPhone, được ra mắt cùng iOS 18. Tính năng này cho phép người dùng Safari ẩn các yếu tố như hình ảnh, cửa sổ bật lên hoặc quảng cáo trên trang web và ghi nhớ các lựa chọn khi truy cập lại.

Apple đã cam kết rằng tính năng này sẽ không ẩn vĩnh viễn các yếu tố thay đổi thường xuyên như quảng cáo. Tuy nhiên, sau khi thử nghiệm phiên bản beta và chính thức, các nhóm thương mại Pháp vẫn bày tỏ ba mối lo ngại.

1. Ảnh hưởng đến quyền riêng tư và doanh thu: Người dùng có thể ẩn nền tảng quản lý sự đồng ý về cookie, khiến các trang web có nguy cơ vi phạm Quy định chung về bảo vệ dữ liệu của Châu Âu (GDPR). Đồng thời, điều này cũng ảnh hưởng đến doanh thu của nhà xuất bản, khi các nhà quảng cáo ngày càng yêu cầu sự đồng ý từ người dùng để hiển thị quảng cáo cá nhân hóa.

2. Tác động đến mô hình quảng cáo trực tuyến: Trong thử nghiệm, các nhóm nhận thấy toàn bộ quảng cáo trên một số trang web bị ẩn sau khi người dùng chọn ẩn quảng cáo trên một trang duy nhất. Theo họ, điều này là mối đe dọa lớn đối với mô hình quảng cáo trực tuyến, vốn là nền tảng kinh tế của nhiều doanh nghiệp trên internet.

3. Tăng nguy cơ lan truyền thông tin sai lệch: "Kiểm soát sự xao nhãng" cho phép người dùng dễ dàng ẩn các nội dung nhất định, thậm chí là nội dung biên tập của các cơ quan truyền thông. Phó Giám đốc Alliance Digitale, ông Pierre Devoize, cảnh báo rằng điều này có thể giúp lan truyền thông tin sai lệch nhanh chóng, khi người dùng chỉ cần chỉnh sửa một lần, chụp màn hình và chia sẻ rộng rãi.

Các nhóm kêu gọi Apple tạm ngừng triển khai tính năng này và cung cấp thêm tài liệu kỹ thuật về cách thức hoạt động cũng như các bản cập nhật dự kiến. Họ cũng đang xem xét các biện pháp pháp lý liên quan đến bảo vệ dữ liệu, tự do báo chí, sở hữu trí tuệ và luật cạnh tranh, và đã gửi thư này đến một số bộ trưởng và cơ quan quản lý của Pháp, cũng như Ủy ban Châu Âu.

Đây không phải lần đầu tiên các nhà xuất bản và công ty quảng cáo phản đối các thay đổi của Apple. Đầu năm nay, những hiệp hội này đã bày tỏ lo ngại về tính năng dự kiến "Web Eraser" - tương tự "Kiểm soát sự xao nhãng." Apple sau đó đã đổi tên thành "Kiểm soát sự xao nhãng" và thêm thông báo rằng tính năng này “không xóa quảng cáo vĩnh viễn.”

Trước đó, các bản cập nhật như “Minh bạch theo dõi ứng dụng” (App Tracking Transparency) năm 2021 và “Ngăn chặn theo dõi thông minh” (Intelligent Tracking Prevention) năm 2017 của Apple cũng đã gây ảnh hưởng lớn đến ngành quảng cáo, làm giảm khả năng nhắm mục tiêu và tác động đến doanh thu của nhiều nhà phát triển ứng dụng và nhà xuất bản phương tiện truyền thông.